2023 yılında yükseliş trendini uzunca bir süre devam ettiren Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi, 8.500 puanı aşarak tarihi rekorunu kırdı.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre ise aynı dönemde borsada yatırımcı sayısı 8 milyon 561 bine ulaşarak zirveyi gördü.
Yatırım araçları içerisinde 2023’ün yıldızı olarak öne çıkan borsa, halka arz çılgınlığına da sahne oldu.
MKK, geçen yıl 56 şirketin halka arz edildiğini ve söz konusu arzlardan 79,79 milyar lira toplandığını bildirdi. Yatırımcıların halka arza toplam katılım sayısı ise 123 milyon 881 bin 239 oldu.
13 GÜNDE YÜZDE 10’DAN FAZLA GERİLEDİ
Ancak 2023’ün son çeyreğinde ise işler tersine dönmeye başladı.
7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas çatışması yatırımcıları altın gibi güvenli limanlara sürüklerken borsada sert satış dalgası yarattı.
Öyle ki 3 Ekim tarihinde 8.513,54 puana ulaşarak tüm zamanların zirvesine gören Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi, savaştan 13 gün sonra 20 Ekim Cuma günü kapanışta günü 7.510,68 puandan tamamlayarak yüzde 11’lik bir gerileme yaşadı.
BORSANIN ALTERNATİFSİZLİĞİ KIRILDI
Yurt içi piyasalarda ise Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) artan politika faizine paralel olarak kamu ve özel bankalarda mevduat faizleri yüzde 50’yi aştı.
Yatırımcıların gözünde mevduat faizlerinin artan getirisi borsanın alternatifsizliğini de kırmış oldu.
Ekonomist Emrah Lafçı, geçen yılın son çeyreğinden itibaren Borsa İstanbul’da yaşanan negatif hareketliliklerin asıl sebebinin yüksek faiz oranlarının olduğunu vurguladı.
“EN BÜYÜK DÜŞMANI YÜKSEK FAİZLER”
Yüksek faiz oranlarının borsanın asıl düşmanı olduğunu belirten Emrah Lafçı şunları kaydetti:
Yatırım araçları içerisinde borsanın artık alternatifsiz olamadığını belirten Lafçı, mevduat faizlerinin önümüzdeki dönemlerde de borsayı negatif etkileyeceğinin altını çizdi.
“YAŞANANLAR NORMAL DEĞİLDİ”
Ekonomist Emrah Lafçı, borsanın artık normal seyrine döndüğünü belirterek “Geçen yıl çok ciddi bir halka arz çıngınlığı yaşandı. Rasyonaliteye uzak bir şekilde her halka arz olan şirket, arz olduktan sonra yüzde 100 değer kazandı. Yatırımcı sayısı ise bir yılda 2,5 milyon civarından 8 milyona çıktı. Bunlar normal değildi ve düşük faiz politikasının sonucuydu. Şimdi ise Mehmet Şimşek’in de bahsettiği gibi rasyonel politikalar dönüş olunca borsa da normal seyrine döndü” ifadelerini kullandı.
“BORSANIN BU YIL HİKÂYESİ OLACAK”
Merkez Bankası’nın 2024 yıl sonu için yüzde 36-42 civarında enflasyon tahminini bulunduğunu hatırlatan Emrah Lafçı, “Bu yıl borsada yüzde 40’lar civarında yıllık getiri sağlayan yatırımcılar kendilerini şanslı hissetmelidir” şeklinde konuştu.
Borsada 2024’ün hikâyesinin yabancı yatırımcıların olacağını vurgulayan Lafçı, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu senenin de hikâyesi yabancı yatırımcının borsaya teveccühü olacak. Kredi risk primimiz bir süre düştü ve belirli seviyeye oturdu. Son dönemlerde Merkez Bankası hakkındaki iddialar ve Cumhurbaşkanı’nın görevden alma yetkisine sahip olması yabancı yatırımcıda biraz ürkekliğe yol açıyor. Eğer seçimler sonrasında bu güveni sağlayabilirsek ve yabancılar Türkiye’ye gelirse borsa reel anlamda kazanç için potansiyel taşıyabilir. Ama ‘ha diyince’ olacak bir şey değil belki 2025’e doğru görülecektir. Tabii bu süreçte rasyonel politikaların devam edilebilir ve vazgeçilebilir olmaması da gerekiyor.”
2024’TE REKOR GÖRÜLECEK Mİ?
Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi’nin bu yıl rekor seviyelere ulaşabileceğini belirten Emrah Lafçı, “Borsa bu yıl nominal anlamda rekor kıracaktır. Çünkü yüzde 40 civarında beklenen bir enflasyon var. Sadece enflasyon kadar artsa bile 11 bin 500 civarına denk gelecek ve rekor seviyeleri görecektir. Ancak dolar bazında ise rekor görülme konusu tartışılır. 315 dolar seviyesinde rekorumuz bulunuyor ve şimdi o seviyeden oldukça uzağız. O yüzden TL bazlı rekor olacaktır ama dolar bazında tartışılır” ifadelerini kullandı.
YATIRIMCILARA UYARI
Borsaya yeni girecek yatırımcılara da uyarılarda bulunan Ekonomist Emrah Lafçı sözlerine şöyle sonlandırdı:
“Borsaya yeni girecek kişilere fonları tercih etmelerini tavsiye ederim. Çünkü borsa bir ‘jungle’ ve riskler fazlaca yükseldi. Son 1-2 sene ‘ne alsak yukarı’ dönemi yaşandı ancak şu an öyle bir ortam yok. O yüzden fonlar tercih edilmelidir. SPK’nın da fonlar üzerinde kuralları var. SPK tarafından fonlara ‘Bir tane hisseye toplam fon içinde yüzde 10’dan fazla pay ayıramazsın’ kuralı iletiliyor. Dolayısıyla fonlar belli kurallara tabi olduğu için daha fazla risk dağıtımı yapıyor. Ancak kişiler nezdinde bu böyle gerçekleşmiyor.”
